| Главная » Файлы » Материалы пользователя [admin] | [ Добавить материал ] |
| В разделе материалов: 1756 Показано материалов: 561-570 |
Страницы: « 1 2 ... 55 56 57 58 59 ... 175 176 » |
|
Бұны әңгіме дейсіз бе, әлде шағын естелік дейсіз бе оны өзіңіз біліңіз. Анық білетінім, қолыма қалам алғызып отырған сағыныш. Балалық шаққа деген, қазіргі уақытта Балқаш қаласында ұстаздық қызмет атқаратын әпкеме деген сағыныш. Біздің Қарағанды төңірегнінде өзінен үлкен қыз баланы апа деп те айта береді. Жалпыға түсінікті болу үшін жазып жатқаным ғой. Әпкем екеуміздің қызығымыз көп. |
|
Ол кезде кешкі күзетшілікте істейтін. Оқудың ақшасын төлеудің қамы.Сол күні кешқұрым түнгі кезекшілігін қабылдап алып, өткен-кеткендерге көз тастап, шағып тұрған шемішкесін шірене лақтырып тұрған. Іші пысып тұрған бұл, анадайда аяқтарын еріне басып келе жатқан 4-5 қызды көрген. Жалпы, өзінің осал тұсы осы қыздар екенін білетін жігітіміз. Бірақ, Аллаға аян, қыздарға деген еш арамдық ойларға бармаушы еді. Ал, мына қыздардың жүрістері мен күлкілерінің өзі-ақ, олардың осы жүрістерінің еш мәні жоқтығын аңғартып-ақ тұр. Бұл қатарласа берген қыздармен амандасып, олардан шемішкесін шағысып жіберуін өтінді. Қыздардың ҚарМУ-да оқитынын да сұрап біліп алды. Олар да өз кезектерінде мұны сырттай танитындарын, ҚарМУ шаңырағында өтіп тұратын жыр кештерінен көргендерін айтып қалды. |
|
Әбдірәш сиырын таудың шетіндегі шыңнан әрі айдап тастап, үйіне қайтып келе жатқан. Күн ұясынан әлі көтеріле қоймаған. Күншығыс бет өртте қалғандай алқызыл тартып тұр. Алыстан байқалмап еді, жақын-дағанда көрді: Әбдірәштің қорасының артында тұратын көршісі Сәр-сенғалидің үйінің алдына бес-алты адам жүр. Шешелеріне көмектесіп, бұзау тартуға шыққан балалардың да біразы жиналып қапты. У-шу. |
|
Мен Алматыдағы ең іргелі деген кітапханалардың бірінде күзетші болып жұмыс істеймін. Бұл жерде барлығы бейне бақылауға алынған. Оқу залдарын аралап әуре болмай-ақ, бір орында отырып қадағалауға болады. Бірнеше бөлмені бір мезгілде назарда ұстауға мүмкіндік бар. Экранда жыпырлап, барлық камераның көрінісі қатар шығып тұрады. Немесе, арнайы бір жерді экранда үлкейтіп, мұқият қарай аласың. Қысқасы, бар жағдай жасалған. Әңгімелейін дегенім, былтыр сол бейне бақылаудың арқасында екі жастың сезіміне куә болдым. Адамдардың жеке өміріне үңілу – қызметіме қайшы болса да, мен соны істедім. |
|
Біз тілді қоғамдық құбылыс дегенімізбен де, оның негізі ұлттық мәйегінде, халықтық сипатында екендігі даусыз. Тіл де тірі ағза секілді өмір сүреді немесе өледі, яғни жасарып, жаңарады, түлейді, түрленеді һәм қартаяды, қатардан шығады. Ол сол тілде сөйлейтін ұлттың тағдыр талайына қатысты болмақ. Ұлт бар жерде тіл бар, тіл бар жерде сол ұлттың өмір сүруіне негіз бар. |
|
1420 жылы Едіге дүниеден озған соң біздің Алтын Орданың күш-қуаты кеміп, бірлігі кетті. Ақыры жеті хандыққа ыдырап тынды. Бірлігі қашқан олар аяғында тегіс бодан елге айналды. Әуелі өткенін жоқтаушылар көп болды. Кейінгі Ә.Бөкейханов, Х.Досмұхамедовтерден соң қайта бірігу идеясы көзден бұл-бұл ұшты, енді мүмкін емес нәрсеге айналды. Ол – ол ма, өткенін білетін, оны көз алдынан қайыра елестетіп, бағасын байыптай алатын адам да қазір онша көп емес. Саусақпен санарлықтай ғана. Соның бірі Сейіт аға Қасқабасов екені көңілге жұбаныш. 1988 жылы М.О.Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты «Қазақ фольклористикасының тарихы» атты монография шығарды. |
|
«Едіге» эпосы – Алтын Орда дәуіріндегі біздің ата-бабаларымыздың кейінгіге қалдырған үлгі-өсиеті, асыл аманаты. Күні кеше ғана күркіреп тұрған мемлекетін, тұтастығын, рухани бірлігін, басынан ұшқан бағын жоқтауы, жан дауысы, имандай сыры. Бұл жерде: «Народная поэзия не фактографическая хроника: дело здесь в общегосударственных и народных устремлениях и интересах, а не в изображении отдельных, частных событий», – деген Б.Я. Пропптың пікірінің дұрыстығына қол қоймасқа амал жоқ. |
|
«Құтты білікте» білім өмір мәні және қоғамың мәдени, рухани деңгейінің өлшемі ретінде көрсетіледі. Ойшылдың пікірінше, білім мен парасат адам мен қоғам өмірінде кездесетін зұлымдықтардың алын алу үшін қажет. Білім адамның өз болмысын танып білуге, иманын жетілдіруге, өмірдегі өз орнын табуға және қайырымды болуға жол ашатын жарқын жол. |
|
ІХ-ХІІ ғасырларда түркі ой әлеміндегі белгілі ойшыл Жүсіп Баласағұн «Құтты білік» еңбегін түркі дәуірінің өркендеген кезеңі Қарахандар дәуірінде жазды. Бұл шығармада түрлі қоғамдық топқа жататын адамдар арасындағы қарым-қатынас мәдениеті адамгершілік, әдептілік мәселелері көтеріледі. Сондай-ақ білімді адамдар өмір сүретін мінсіз қоғам нормалары жайлы, әлеуметтік мәртебесі әрқилы қоғам мүшелерінің мінез-құлық ережесі, сондай-ақ басқарушы және бағынушылар арасындағы ара қатынас қағидалары баяндалады. Бұл еңбегінде ойшыл бақытты, рахатты, салауатты өмір сүруі үшін және қоғамның ахлақтық негізі үшін әдептік ұстанымдарды белгілейді. |
|
Баспасөз мен ғаламторда кейбір көкелеріміздің қазақ поэзясын сынай да міней жазған мақалалары, поэзия сүйер патша көңіл оқырманға еріксіз ой салады. Алдаспан қылыштай отты стиль мен орып түсіп, аузымен от шайнап, жалын бүріккен шайрлардың шығармашылығы жайында оңды-солды пікірлер беріліп, біреуді мақтап аспанға ұшырса, біреуді құздан құлата лақтырады. Соңғы кезде поэзия айдынында «дәстүр бұзушылар» мен «тіл бұзушылар» көбейіп кетті деп налиды да, қара найзаның қақ үшін жастарға тіреп, поэзяның қайнар бұлағын жастар былғады деген ұғым қалыптастырады. «Жастардың өлеңін оқып шығып түсіне алмаймыз, кідіруге, ойланып оқуға мәжбүрленеміз», «Қазіргі жас ақындар поэзияны прозаизмге айналдырып жіберді.» «Қазіргі ақындар өте жылауық болып кетті» деген пікірлерқазір қалыпты түсінікке айнала бастады. |
