| Главная » Файлы » Материалы пользователя [admin] | [ Добавить материал ] |
| В разделе материалов: 1756 Показано материалов: 101-110 |
Страницы: « 1 2 ... 9 10 11 12 13 ... 175 176 » |
|
Қосымша құн – жалдамалы жұмысшының жұмыс күшінің құнынан тыс жасалатын, капиталист тегін иемденетін құн. Қ. қ. – маркстік саяси экономия жүйесінің түп қазығы, іргетасы. Қ. қ-ның сырын ашқан Маркс. Маркстің пайымдауынша, өндіріс барысында ерекше тауардың – жұмыс күшінің айрықша өзгешелігіне байланысты жұмыс күшінің тұтыну құны оның жасалу көзіне айналады. Жалдамалы жұмысшы капиталиске өзінің жұмыс күші құнының баламасын ғана емес, сонымен бірге "құннан тыс” құн жасайтын еңбегін де жұмсайды. |
|
ӨТПЕЛІ КЕЗЕҢ ЭКОНОМИКАСЫ – 1) экономикалық өзгеру үдерісінде тұрған, яғни әлеуметтік-экономикалық жүйенің бір күйінен өту үдерісінде тұрған елдің немесе елдердің экономикасы. Ө. к. э-ның біршама тұрақты күйдегі және өзіне тән ин-ттары, өзіндік негізде дамушы экономикадан өзгешелейтін бірқатар арнаулы сипаттамалары бар. Ө. к. э-ның толғағы жеткен кезеңде ескі ин-ттарды және байланыстар мен қатынастарды ығыстыратын жаңа ин-ттар, байланыстар мен қатынастар пайда болады. |
|
Ол тауар-ақша айырбасының саласы болып табылады және өндірушілер (сатушылар) мен тұтынушылар (сатып алушылар) арасындағы экон. қатынастар жүйесін білдіреді. Бұл қатынастардың негізгі элементтері – құн, баға,[ бәсеке, сұраныс пен ұсыныс. Нарықтың жұмыс істеуі тауар өндірушілердің арасындағы байланыстарды реттейтін, сондай-ақ адамдардың арасындағы экон. қарым-қатынас олардың еңбегінің өнімін сатып алу мен сату арқылы көрініс табатын тауар өндірісі жағдайында қоғамдық еңбекті бөлу мен ынталандыруды реттейтін заңға бағындырылған. Сұраныс пен ұсыныс заңы осыны жүзеге асыру нысаны ретінде әрекет етеді, оның іс-әрекеті айырбастың баламалылығын, ақша және тауар ағынының, төлем қабілеті ағынының, төлем қабілеті бар сұраныс пен ұсынылатын тауарлардың (қызметтердің) ара салмағын айқындайды. |
|
Қытайдағы қазақтардың әлеуметтік шаруашылык жағдайы, негізінен, ҚХР-ның аграрлық экономика өндірісімен тығыз байланыста болды, Жоғарыда пайымдағанымыздай, ҚХР 1950 жылдан бастаи Қытайдың саяси-әкімшілік құрылымдарын кайта құруына байланысты, экономикалық жоспар мен өндіріс құры-лымдарын да социалистік бағытқа бейімдеп қайта құра бастады. Алдымен, ауылды кооперативтендіріп, одан соң оларды коммуналандырды. Алғашқы жылдары экономиканы қалпына келтіру мақсатында диқандар мен шаруаларға қаржылай және техникалық көмек көрсетіп, елдің еңсесін біршама көтерді де, соңынан ауыл тұрғындарының мал-мүлкін Халық коммунасының меншігіне өткізіп алды. |
|
Өткен ғасырдың 60-жылдарының соңында Сейдахмет Бердіқұловтың «Жұмыр жерде теңбіл доп» деген кітабы жарық көрді. Ол кезде «Жазушы», «Жалын» баспаларынан шығып жататын көркем туындылар қалың оқырманға тез жететін. Сол кезде оқырман қолына тиген Сейдағаңның кітабы спорт тақырыбына жазылған деректі еңбектерден мазмұны жағынан да, оқиғаларының ауқымы жағынан да, тақырыбы жағынан да, баяндау тәсілі жағынан да өзгеше болды. |
|
Мұқан Төлебаев есімі еліміздің музыка өнері тарихында аса көрнекті композитор, қайталанбас ерекше дарын иесі ретінде есте қалғаны мәлім. Оның бойындағы қасиеттің қай-қайсысына да бүгін жеке-жеке тоқталып, рухына иіліп тағзым ету ұстаз алдындағы бәріміздің ортақ парызымыз бен адалдығымыз болып саналады. Менің де қолыма алып, өткен белестердегі ағаға деген сағыныш пен сүйіспеншілікті, жүрекжарды лебізді ақтаруыма бүгінгі ел-жұртының осынау ақ, адал пейілі әсер етіп отыр. |
|
Аталған Жарлық қазақ даласын өте ауыр жағдайда қалдырды. Тыл жұмыстарына жұмылдыру (мобилизациялау) егін өнімдері мен пішен жинау, малды қысқы жайылымдарға айдауға дайындық кезінде жүргізілді. Еңбекке жарамды бүкіл ер-азаматтарды шақыру қоныс аударушылар пайдасына үнемі жер тартып алумен негізі шайқалған қазақ шаруашылығының экономикалық базасына зор нұқсан келтірді. Іс-жүзінде жұртшылық аштан қырылуға душар болды. Байырғы халықты тыл жұмыстарына шақыру халықтың ашу-ызасын тудырып, Орталық Азия халықтарының Ресей отаршылығына қарсы қуатты көтерілісінің басталуына себепші болды. Стихиялы түрде басталған қозғалыс біртіндеп ұйымдасқан сипат ала бастады. |
|
Әрбір әулеттің, әрбір шаңырақтың өзіндік дәстүрі, жазылмаған ережесі, ұстанар қағидасы болады. Отбасы мүшелерінің іс-әрекеті мен тіршілік қарекеті де осынау қалыптасқан дәстүр аясынан табылып, өніп-өрбіп отырады. Бұл тәлім-тәрбие бір кіндіктен тараған ұрпақтың алдағы өмірлеріне бағдар, тіршілік-тұрмысына - таусылмас азық. Мұны қалыптастыратын отбасының ұйытқысы, әулеттің ақылшысы әрі алтын қазығы Ана. Халық даналығында «Ана - әрбір адамның жарық дүниедегі ең жақыны, жанашыры, қадірлісі, қамқоршысы, ақ сүтін емізіп аялаған, жанын да аямаған ардақтысы. Ана жүрек, жүректі құдірет те, Ана тірек, тіректі құрметте. Анашыңың, шыңыңа сағынып жет, Ана күнің, күніңе табынып өт» деп айтуынан-ақ Ана сөзінің қасиетін аңғаруға болады. Бүгінгі біздің кейіпкеріміздің өнегеге толы өмірі жоғарыда айтылған қасиеттерге толы. Өзінің ғұмырында ел үшін аянбай етіп, балаларын бақытым деп білген Әбуева Төре апайдың ғұмырнамасы өзінше жеке бір тарих. |
|
Ана бір қолымен бесікті, бір қолымен әлемді тербететін— жан біткеннің қамқоршысы, жанашыры. Қасиетті кітап Құран Кәрімде де аяулы да асыл жанның алар орны ерекше. Он сегіз мың ғаламды жаратушы Алла Тағала адамзат баласын аналарды құрметтеуге шақырады. «Жұмақ ана табанының астында» деген бір ауыз сөздің өзінде анаға деген құрмет пен ізет жатыр. Дана қазақ, анаңды қасиетті шаһар Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, оның алдындағы парызыңнан құтылмайсың дейді. Иә, баласы үшін түн ұйқысын төрт бөлетін абзал жанға қанша жақсылық жасап, қанша құрмет көрсетсек те артық етпейді. «Баланың табанына кірген тікен, ананың маңдайына қадалады» демекші, бауыр еті баласы үшін өмірдің азабы мен қуанышына, жылуы мен суығына қатар шыдайтын ақ жүректі аналарымыз — Жаратушы Иемізден кейінгі қамқоршымыз. |
|
«ӨТКЕНШЕ ДҮНИЕДЕН ӘН САЛАЙЫН» деп өткен сазгер Жақсыгелді Сейіловтың өмірі мен шығармашылығы жайында
Өмірге осы сауалды ән етіп қалдырған Жақсыгелді 1949 жылы құс жолындай созылған Жарық-Жезқазған теміржолы бойындағы Теректінің 70-ші разьезінде дүниеге келді. Әкесі Уәли теміржол бойының шебері болып еңбек етіп, анасы Ақбала үй тіршілігімен айналысқан өз шаруасы өзінде болған қарапайым жандар еді. Тағдыры ауыр басталып, Жақсыгелдінің айлығында «берсен жаныңды, таласып түріңді, көздесем көзіңді аламын» деп келетін аты өшкір «әулие» ауруы бас салды. Іңгәлаған дауысымен ата-анаға қуаныш сыйлағаннан басқа жазығы жоқ сәбиеге осыдан артық қасірет болмады. Баланың бойына дарып кеткен «әулие» ауруы жас сәбиді мүлдем қимылсыз сұлатып тастады. |
