| Главная » Файлы » РЕФЕРАТ | [ Добавить материал ] |
| В разделе материалов: 2903 Показано материалов: 401-410 |
Страницы: « 1 2 ... 39 40 41 42 43 ... 290 291 » |
Пайдаланылған әдебиеттер |
|
Ш.Құдайбердиевтің шығыс тақырыбындағы ең көлемді мұрасы «Ләйлі-Мәжнүн» дастаны.Бұл бүкіл шығыс әдебиетіндегі нәзира дәстүрін Шәкәрімнің қазақ топырағында өнімді дамытуы болды.Олай дейтініміз еңбекті қазіргі ұғымдағы аударма деп айту қиын.Ләйлі мен Мәжнүннің ғашықтық хикаясы Низамиге де, Науаиге де шабыт берген.Шығыстың сөз зергерлерінің жыр жарысы-нәзира дәстүрі бойынша, ақынның ең басты мұраты жаңа тақырып табу емес, жаңа жол табу, белгілі сарынды өзгеше түрге болеу, өзіндік бояу мен бейнелеу десек, Шәкәрім қалдырған «Ләйлі-Мәжнүн» дастаны мың жылдық тарихы бар ежелгі сюжеттің ең соңғы көрінісі. Яғни шын мәнісіндегі төлтума болып табылады. Бұл жайында қазақ поэзиясының алыптарының бірі - Әбілдә Тәжібаевтің Шәкәрім шығармаларының басылымына жазған алғы сөзінен көруге болады. Онда ол былай дейді: |
|
...Жауыннан соң
байтақ даладан жамырай бері жүгіретін сансыз жылғалар Есіл өзенін жаз бойы
әлдерінше молықтырып жатады. Ақмоланың көшелерінен көтерілетін шаңнан
тұншыққан жұрттың еркін тыныстайтын жері де осы маң. Үнемі үстінен қызыл әскер
киімін тастамайтын Альвин Бимбоэстің де Ақмола политотделіндегі күндізгі
нұсқаушылық жұмысынан соң, хал-қадерінше дем алатын маңы осы өзен жағалауы... |
|
Шәкәрім шығармалары туған халқына қайтып оралды, ақынның өмір бойы армандағаны да осы еді. Өзі айтқандай "Жаз шығып, жаманшылық жоғалғанда” өлең дастандары, қарасөздері баспа жүзіне түгел шығып, жылдар бойы аңсап күткен оқушысының қолына тиді. Оятқан мені ерте — Шығыс жыры, Айнадай айқын болды әлем сыры. Талпынып орыс тілін үйренумен, Надандықтың тазарып кетті кірі, — деп жырлайды ақын бір өлеңінде. Жалпы, қазақ ақынының өлең мәдениетіне жетік болуы Шығыс және орыстың классикалық поэзиясымен жете таныстығын аңғартса керек. Абай өнегесі арқылы жас кезінде-ақ Пушкин, Лермонтов лирикасын құлағына сіңіріп өскен жас талап бертін келе, сол алыптар ауылына өзі де барып, өнімді олжа тауып қайтады |
|
Абайдың тікелей қатысумен бірсыпыра деңгейге көтеріліп қалған қазақ-орыс әдеби байланысының одан әрмен дамуына зор үлес қосқан алаш арыстарының бірі Шәкәрім Құдайбердіұлы болатын. Ол Пушкин, Лермонтов, Некрасов, Толстой сынды алыптардың өмір жолын, басты-басты шығармаларын үлкен білімдарлықпен, ерен талант қуатымен зерделей келіп, аттары аталған ойшылдардың ту етіп көтерген эстетикалық-философиялық концепциялары жекелеген ұлттың дара жетістігі емес, бүкіл адамзаттың мүддесіне ортақ қызмет ететін бірегей рухани байлық деп таныды. Туған халқының осындай озық кәусардан барынша мол сусындауын игілікті іс деп білген Шәкәрім дүние жүзі, орыс классиктерінің таңдаулы деген шығармаларын ана тілінде сөйлете бастады. Соның ең елеулілерінің бірі – А.С.Пушкиннің "Дубровский” романы. |
|
Тараз мемлекеттік педагогикалыќ институты, Тараз қ. Қазақ елініњ оқу мен өнерді үйренуініњ аса қажет екенін насихаттап, халық тарихына, ел-жұрттыњ тұрмыс жаѓдайына баса назар аударѓан , сонымен бірге арѓы - бергі хандарымыздың өмірбаянына үњіліп, бізге шама-шарқынша жеткізген зиялы ақындарымыздыњ бірі – Шәді Жәњгірұлы. Ақын 1855 жылы Оњтүстік Қазақстан облысыныњ Созақ жерінде дүниеге келген . 1861 жылы Тоғыз жасында Шәдіні әкесі ауыл молдасына дәріс алсын деп береді . Зерек , алғырлығымен Шәді хат танып шығады. Келер жылы әкесі Шәдіні Шаян мешітінің молдасына береді . |
|
Бәрімізге белгілі, 1991 жылы Кеңес одағының тарқауы оның аймағына кіретін
мемлкеттердің егемендік алуларына себеп болды. Өз тәуелсіздігін жариялаған
әрбір мемлекет жаңа саяси, экономикалық және де ұлттық өзгерістер жолына қадам
басты. Бұл жағдай сол елдерде тұратын этникалық ұлттардың тұрмыс жағдайларының
төмендеуіне алып барды. |
|
Шерхан Мұртаза Қамалға арнаған бір хатында «жетпіс деген сөз Жет! Піс!
деген екі сөзден құралады, яғни жетілген шағың, піскен кезің деген рас-ау»,
деген ой білдіріпті. Иә, ол рас, мен бұл сөзге көңіл аудармаушы
едім. Осыны оқығаннан кейін маған бір ой келді. Мүмкін, әр санның өз мағынасы бар
шығар. Қазір ойланып қарасам, бұл дұрыс айтылған ұғым екен. Рас, бұл жасқа
жеткен де бар, жетпеген де бар. Шераға да осы жасқа жетіп қалыпты. |
|
Көшпелі
өмір-салттағы этностың қоғамдық-әлеуметтік құрылымы міндетті түрде ру-тайпалық
жүйеге негізделеді. Бұл – өмірлік қажеттіліктен туындаған заңдылық. Тек
әулеттік ұжымдасу, рулық жарасу, тайпалық ұйысу арқылы ғана көшпелі өмір-салтты
баянды етіп, оның шапағатын көруге болады. Ал, ру-тайпалық жүйеге негізделген
қоғамның өмірін ретті ету үшін және сол арқылы этносты ұйыстыруға тікелей ықпал
ететін ақпараттық өріс (информационное поле – С.А.Арутюнов) қалыптастыру үшін
жалпы жамиғатты қамтитын шежірешілдік дәстүр қажет. Көшпелілер арасында, соның
ішінде қазақ арасында айырықша дамыған шежірешілдік дәстүрдің тарихи алғышартын
осылай бажайлауға болады. |
|
Швейцарияның құрамында конфедерация (орталық штат), 26 кантон, 3000-нан астам муниципалитет бар. Кантондар дербес әкімшілік – аумақтық бірлік болып саналса, муниципалды автономияның дәрежесі кантон заңнамасымен анықталады. Швейцариясының салық жүйесі біртіндеп қалыптасты. 1848 жылға дейін кантондар өз табыстарын кеден баждары есебінен құрады, жекелеген кантондарда мүлік салығы енгізілді. 1848 жылдан бастап кеден баждарын алу өкілеттігі Конфедерацияға берілді. Осы жылы Швейцария мемлекеті құрылып, кантондарда табысқа және мүлікке салынатын салықтарды алу құқығы берілді. |
